درجی: دریچه‌ای رو به فرهنگ، زبان، مردم و خاک طالقان

سلام عزیزِ همشهریان و قشنگه نگاران

مایی اَشک درومی.

از اینکه ما دَنبی ییم اما شماهان اینجه ر ویل نوکوردین

این ثابت مینه که درجی خانه‌ی همه طالقانی‌ها و طالقان دوستانه

حتی اگر به ظاهر چراغ فعالیتهای آن روشُن نباشه و سوسو نکنه

عذر نبودن ما را در ماه‌های گذشته پذیرا باشد

دو تَن از مدیران درجی، دانشجو هستند و درگیر پایان نامه و کنکور دکترا

ان‌شاءالله شما عزیزان دعا مینین و فراغتی حاصل میبو تا ویشتر در خدمت شما و دیار دوستانِ طالقانی باشیم.

خدا پشت و پناهتان باوفایانِ درجی

یا علی

ننه جان تنور و تَش کن هیمه بارش پای مُن
تازه نان دَبِند میانش هادی وَچّان جای مُن

کوچه رو اوُ بَزُن و دمی بِنیش سکویی سَر
سر و پَهلو دنی اَم به پیش تو زانویی سَر

چُشمان و دَبَندُم و بُشُم خیالِ قَدیمان
اون روزان دلی میان صفایی داشتُن آدُمان

لنگه ی دَروازُمان جُفت نیمیگِردی شُوُ روز
میجوُشی سُماوَرِت با شُعله های کورهِ سوز

همیشُک ایوانی سَر صُدای میهمان میامی
عطری از محبَت و صفای خوبان میامی

ننه جان گاز بیامه هیمه دِنی تنوری دُل
سماور دُکوشتیه مُن غصه دارُم، بی بی گُل

تِنوری خاکه بِنیشت به چینه و ایوانی سَر
سوت و کورِ خانُمان چشمم بُماندی پی دَر

نیم عُمرُم بِشیئه هیچی نُساتُم دُلی به
زندگی پیاخُتُم حلیم و دُل شَم حُولی به

رستگار کجه دری نیمه ی عمرت بشیه
روزگار بگذشته و هوش و حواست دنیه
رستگار چاره ای نی گلویی سر بغض و بُدار
هر چه بود بگذشتیه تو بذر آبادی بُکار

شعر از: آقای قاسم رستگاری (روستای هرنج طالقان)

عکس از: علی خیری

حلوای توک و نان کولاس

    حلوای توک یک حلوای مختص به ناحیه طالقان هست که بسیار لذیذ و در عین حال مقویه.
این حلوا با خامه ترش درست میشه و به جای شربت شکر که در حلواهای معمولی از اون استفاده میشه، تو این حلوا شکر خالی به همراه شیر میریزند.
البته باید خامه و شیر از نوع گوسفندی باشه نه گاوی.

   نان کولاس هم یکی از انواع نان محلی طالقانه که بسیار خوشمزه است و برای وعده افطار و یا صبحانه مناسبه.
از خمیر مانده شده ی این نان، نان دیگری به اسم ونکلاش درست میشه که ضخیم و سفته و قبل از مصرف باید در شیر خیسانده شود.
ونکلاش یک نان مناسب برای افرادی است که برای چوپانی یا اصطلاحا چوب داری به کوه می روند.

◀️ عکس و متن: خانم پریسا

TaleghaniDarji

تهیه شده در گروه تولید محتوای درجی

طالقانی خاک ، مردمشی نیازَه                    آب و هُواش ، گوهر دُل نُوازَه

دار و درختُش گل بوستانَه                         مرز و محالُش همه داسِتانَه

ورکولی و گُوگَل و دَه مالُشهَ                       جوز و سیف و شیلانُک و نانُشه

طویله ای  سو  مالی بَع بَع میا                    باغی میان صدای چَه چَه میا

بهار که گِردی ، بلبلان مست میبُون             کوکه جوران کوهی میان رَج میبُون

چُشمه ای اُو ، صاف و  زلال  و سَردَه            هر  کی  باخُرَه. ، دُلُش نیمیخا وَگَردَه

گت ننان و گت آقانی قربان                        شولا و  چار قدانشانی  قربان

ای طالقان ،  ایشالله آباد باشی                    البرز ی کوه نگین الماس باشی

✍ شعر از: آقای داود باران چشمه - #خودکاوند طالقان  1397/4/15

عکس: طبیعت زیبای روستای #کرود طالقان از آقای علی رازانی

نیمی دانُم که چاشتَ یا نُهارَ ؟
زِمین سبزَ، گُمانُم نُو بُهارَ

عجب چَل چَل مینه مرغانه با تَش
مینی دُل چایی یی بَ بیقرارَ

گویش زادگاهم

#فرشید_فلاحی  97/6/7

دفتر نقاشیِ خدا، هَمیشک قشنگه

اَمبا پَییزه خودتی دلی واستان، یَواشتَرَک وَرق بَزن

همه رِنگانِشه خاطرتی میان بسپار

که عشق و دوستی، لابه لای همین قشنگِ برگهایه

مهرتان پُر مهر

ارسالی از بانو شهناز فلاحی، از اهالی حسنجون طالقان

قِدیمانی پاییز.

آخرین روزایی که مالان میتانُن صحرا دَباشُن. دی کم کم وقتِ آخورنشینیِ اوشان و شُونشینیِ مردمانِ روستا شُروع میبو. آها عزیزجان، پاییزَک بیومی

آغازِ

پاییزِ

یک هزار و

سیصد و

نود و هشت

ایلاهی  عاقبتتان  به خیر  بو  عِزیزان

عکس از ابوالفضل صدر

جمعه باشه. پاییز باشه. جوزِ خوروش باشه.

این دی خوشگُلیایِ پاییز

عکس از پَلاپَچ

عزیز جان، بیو دستانته مُنه هادین

پاییز جاده‌ای نی که یک تَنه بِشی

دو نفره راهه.!

آها عزیزجان، پاییزه دو نفره میشُن

این زَردِ قشنگِ وَلگانِ مِینی این روزان جیر میکُوئوُن؟

هامونانی اَندا تو رِ خوش دارُوم.!

 ای مثلِ خزان زرد،کسی منتظرت نیست                   محبوبه ی شبگرد،کسی منتظرت نیست

 تنها شده در شهرِ شلوغِ تُهی از عشق                         در کوچه ی بی درد، کسی منتظرت نیست

 آواره یِ نفرینکده ی عمری و اینجا                           در قامتِ یک مرد کسی منتظرت نیست

 با شیب تنت پله عمرت به فراز است                          در پیریِ پاگَرد، کسی منتظرت نیست

 تاراج شده هم دل و هم جسم و روانت                       بازنده ی این نرد! کسی منتظرت نیست

 با رَم شدن اینهمه حیوان صفتِ رذل                          از خود شده ای طرد، کسی منتظرت نیست

 هرچند که بازار تو گرم است ولی باز                          جز یک زن دلسرد،کسی منتظرت نیست

 این ظلم زمان بود و زمین بستر آن شد                       از فاجعه برگرد،کسی منتظرت نیست

شعر از همشهری گرامی‌مان: آقای ارسا اجلالی

عکسها از همشهری خوش ذو‌ق‌مان: آقای ابراهیم صابری

با تشکر از استاد فرشید فلاحی مدیر گرامی وبلاگ انجمن شاعران طالقان

نیمی‌دانُوم چند وقت از بِشی‌یَنُت بُگذُشتیه، اَمبا

کُهنگی این دردی کو سینه‌می میان بَنُشتیه

از تازگیِ قشنگِه خاطُراتمان ویشتره!

یادُوش بخیر صُحب به صُحب

مُنو با یه ایزار نان راهی صحرا میکُردی

ایسه الآن وَلگه که جیر میا و مُنی کو بی ایزار این کوچه ر جَر میشُم

و هَمّـُوش دی تی‌یِی یاد دَرُم

به قلم: سیده مریم قادری، از اهالی روستایِ اورازان طالقان

برگردان متن طالقانی به فارسی:

نمی‌دونم چند وقت از رفتنت گذشته، اما کهنگی دردی که تو سینه‌اَم نشسته، از تازگی خاطره‌های قشنگمون بیشتره. یادش به خیر که صبح به صبح، من رو با یه سفره نون راهیِ صحرا (زمین کشاورزی) می‌کردی. حالا الآن برگها هستند که پایین می‌آن و من که بدون هیچ غذایی، از این کوچه بالا می‌رَم و همش هم به یاد تو هستم!

قِدیمی یالان، خانه و کوچه‌ای میان، گَت میگردیَن

الآن از شیرخورِگی میشُن مهدِ کودک!

از آن بَدتر، گَت‌ترانِ مینگَنُن سالمندان!!

قِدیمان، یالِ نَنویی میان، خُو میکوردُن

الآن تَخت و نی‌نی‌خواب و این قُرتی وازیان!

ایسه ترسُم اینه گَت‌ترانِ دی دَبُندُن نَنو و گاه‌ره‌ای میان!!

عَسکُش بیُومیه! خُودُش مُد نگرده!!!

توضیح: می‌دانیم که عکس نَنو نی عزیزان، وَهانه‌ای گیر اُردیم برای لبخند بَنُشاندُن تُوکتانی سَر

و قدری دی تلنگر!

راستی عکاسی نام، فکرت دلال هسته.

زُومُستان بیامی و گاز نیومی!

راستی شماهان موافق گاز رسانی به روستاهای طالقان هستین؟

اگر آها، که طبیعت چی میبو؟

اگه نه دی، مردمانی سختی چُوطو تُومام گرده؟

نظرات خودتونو زیر همین پست، کامنت کنید.

برخی نظرات ارسالی:

آقای مسعود از زیدشت: خداییش نعمت بزرگیه، از وقتی گاز اومده، مادرم اینا راحت شدند، دیگه زمستونها مجبور نیستند که بیان تهران.

ولی از یه طرف دیگه هم غریبه ها زیاد میشن. مثلاً زیدشت، خدایی خیلی بد شده، همه غریبه شدند و دیگه دِه نیست که من اصلاً این وضعیت رو دوست ندارم.

خانم فریبا سوداگری از میراش: من موافقم ولی نگران دی هستم. چرا که خطرناک هست برای پیران. ولی خا از یه جهت دیگه راحت دی میبُن.

آقای بهروز حاجیان از زیدشت: من موافق صد در صدی هستم. با اجرای گاز چه آسیبی به طبیعت زده میشه؟ ما ساکنان طالقان، سالهاست که از کمبود امکانات داریم رنج می بریم و بابتش هزینه های گزافی پرداخت کردیم. امسال، غیربومی‌های طالقان (اونهایی که طالقانی هستند اما زندگی اصلیشون در شهرهای کرج و تهران هست) در مناطقی که گازرسانی شده، طالقان موندند. به طور قطع، هر امکاناتی که میاد، هم دارای معایب هست و هم مزایا، ولی واقعاً نمیشه اصلی ترین نیاز مرد رنج کشیده طالقان رو فدای طبیعت کرد. باید یک جوری این گازرسانی انجام بشه که خیلی هم به طبیعت آسیبی وارد نکنه.

از اون طرف هم ترس هجوم افراد غیرطالقانی به طالقان پیش میاد که مدیریت این قضیه، به خودِ طالقانی ها بستگی داره. بومی‌هایی که مالکن و خودمختار و میتونند زمینهاشون به غریبه ها نفروشند. ولی واقعاً در هوای سرد نیمه دوم سال، گاز اصلی ترین نیاز مردم منطقه هست به طور قطع.

واقعاً با ورود گاز، خیلی مردم راحت میشن، هم در بحث امکانات سوخت رسانی که برای گازوییل مجبورن برن تو صف، نازِ سوخت رسانها رو کشیدن، پمپ بنزین و بوروکراسی فرمانداری و .

هم یک جورایی بحث شغل و درآمدزایی و امکانات دیگه، به این گزینه وابسته است. چون جمعیت زمانی زیاد میشه که امکانات باشه. شرایط شغلی زمانی بهبود پیدا میکنه که جمعیت زیاد باشه. در نهایت همه چی به امکانات منطقه مربوطه.

به نظر من اگر یک کار مثبت برای طالقان انجام شده باشه، همین گاز رسانیش هست.

خانم زری مهرانی از مهران: گاز عالیه و اگه به مهران برسه، من میخوام که دهه بعدی رو در طالقان زندگی کنم. خواه ناخواه امکانات با گذشت زمان باید بیشتر بشه. خلاصه در کنار مزایا، شاید معایبی هم داشته باشه ولی برای منطقه سردسیر واقعاً نعمته. مثلاً همین روزا اگه ما بخواییم بریم طالقان، خونه یخه، کف اتاقا انگار که خیسه از سرما، درسته هیچ چیز مانع عشق یه طالقانونی نمیشه و سنگ هم بباره میریم طالقان ولی واقعاً واسه بومی ها تهیه و هزینه سوخت سخت و زیاده. هرچند گاز تا بیاد بالا طالقان، بیست سالی فکر کنم طول بکشه. ما که خونه مون صعب العبوره احتمالاً 50 سال دیگه گاز بیاد! فعلاً قراردادشون (قرارداد گازرسانی) تا روستای جوستان هست گمونم.

خانم شهناز سلطانیان از دیزان: با توجه به آسیب دیدن طبیعت و هجوم غیر طالقانیها به طالقان که خودش یک فاجعه است، اما با مدیریت به جای طالقانیها که زمین و خونه به غیر نفروشند و بر کار گاز رسانی نظارت درست انجام بشه، گاز باشه خیلی بهتره. ما خودمون اگه گاز باشه، زمستون هم میمونیم طالقان و این کار رو خیلی های دیگه هم می کنند.

سیده مریم قادری از اورازان: زندگی بدون سوخت مناسب در آب و هوای سرد منطقه، یک معضل بزرگه که باعث کاهش جمعیت و متعاقب آن درآمد و رونق زندگی در طالقان میشه. اما گرم شدن زمین، آلودگی هوا و هجوم زمین خواران به منطقه و متعاقب اون خیل عظیمی از افراد غریبه با فرهنگهای مختلف، طالقان رو در معرض آسیب جدی قرار میده. گاز رسانی یک ضرورت اجتناب ناپذیره اما در کنارش باید به هزار مورد دیگه هم فکر کرد و جوری برنامه چید که نگین سبز و پرافتخار البرز کوه و مردم نازنینش، کمترین آسیب رو ببینند. به امید دیدن این درایت از اهالی منطقه و مسئولین

یادِ وَچگیان

و آن وَرفی زُومُستانان

و گَته نَنه‌ای اوسَنَکان

بیخِ آن گرمِه کُرسیان به خیر!

خاطره:

درجی یی میان، عکسِ کرسی بنگی یِین، مُنو بَبُردین به روزگارِ کودکی!

آخِییی یادُوش بخیر

فامیلانِمان شب نشین بِمابیَن مای خانه

مُن دی وَچه بیَم

کرسیِ سَر، نُشته بیَم، وازی میکُردُم

یِگهو مُنه خِو بیت!  جیر کَتُم یکیشانی سر

نقل خاطره از: افتخاری، اهل روستای پراچان طالقان

عکس از: سعید ملک کیانی

سلام

امروز خدمتتون هستیم با یه غذای اصیل و سنتی البرزی که از طالقان تا روستاهای حاشیه رودخانه کرج، اونو درست می‌کنند اما نکته مهمش اینجاست که این غذای سنتی طالقانی‌ها در شب‌های چله یا همون شب یلدا بوده و اسمش «کله پلو» هست.

در قدیم، کله پاچه رو با مقداری پیاز و سیر و نمک می‌ریختند توی ظرف سفالی و اونو توی تنور می‌گذاشتند تا آروم آروم بپزه. بعد، پیاز داغ فراوان با زردچوبه و فلفل سیاه و دارچین درست کرده و بهش آبِ کله پاچه رو اضافه می‌کردند و دم می‌گذاشتند. در آخر کار هم، پلو رو در کنارِ گوشتهای کله پاچه، سِرو کرده و دورهمی می‌خوردند.

شاید برای خیلی‌ها عجیب باشه که مگه کله پاچه رو میشه با برنج خورد ولی مطمئناً اگه معذوریتی در خوردن کله پاچه ندارید، عاشق این پلو خواهید شد. طعمش شبیه یه چلوگوشت واقعیه. دیگه براتون نگم از ته‌دیگِ این غذا که بی‌نظیرترین ته‌دیگِ دنیاست به شرط اینکه در استفاده از روغن حیوانی، دست و دلباز باشید.

خوردن سیرترشی در کنار این غذا به شدت پیشنهاد می‌شه.

ضمناً می‌تونید از سبزی‌های محلی، مثل شورک هم برای داخل برنج، استفاده کنید.

نوش جان

  سرآشپز هنرمند: خانم رویا ملک محمدی

خُجیر نُگاه کُن عزیزجان

این قشنگِ راه دی دَرِه تُومام میبو!

پاییزَک دی دَرِه میشو خانُ‌شان!

باز ما می‌مانیم و یه فصلِ تازه.

اَمبا چی یِی غُصُه رِ داری؟

فصلِ تازه دی خودشی قشنگیانِه داره

عکس از: عباس وزیری

طالقانی درجی

زادگاه این میوه، شمال ایران و دامنه‌های البرز کوه، مازندران، گیلان و طالقان هسته.

یه داستان میگو: اونی که اولین بار این میوه ر سوغات بیورد، اُسمُشه یادا کُرد و چون از گیلان ببُردی بَ اونی نامُو بنگیَن: اَز گیل!

ایسه الآن همه‌ی ایران او رِ ازگیل می‌خوانُن اما همچنان در زادگاه خود به کُنُس خواهنده می‌گَرده.

خواص کُنُس (ازگیل):

1. از انواع مختلفی از بیماری‌های قلبی عروقی، جلوگیری می‌کند.

2. حاوی مقدار زیادی فیبر است که خواص فیزیولوژیکی بسیاری برای بدن دارد. به حفظ آب و چربی کمک می‌کند و مصرف آن باعث جلوگیری از بیمارهای مربوط به اختلالات قلب و رگهای خونی می‌شود.

3. به لاغر شدن کمک می‌کند. چون میوه‌ای با کالری پایین است. (حدود 40). این میوه باید به آرامی جویده شود که به دلیل فیبر محلول در آن است. این امر باعث کاهش حس اضطراب شده و همچنین فیبر، جذب چربی در بدن را کند می‌کند.

توضیح عنوان: کنس دره، نام روستایی از توابع کلاردشت شهرستان چالوس در استان مازندران می‌باشد.

امروز مرسوم است که افراد برای تفأل، دیوان حافظ شیرازی را باز می‌کنند. اما در قدیم، علاوه بر تفأل به کتاب‌هایی چون دیوان حافظ و سعدی و حتی شاهنامه، در بسیاری از روستاهای البرزکوه، نظیر روستاهای طالقان، مازندران و گیلان، یک نفر که مشهور به «امیری‌خوان» بود در مراسم‌های دورهمی حضور می‌یافت و از قصه‌های معروفی چون امیرارسلان صاحب قران نامدار یا امیر حمزه و ملک بهمن و مانند اینها اشعاری را که معمولاً به صورت دوبیتی بودند، می‌خواند و برای افراد «فال امیری» می‌گرفت. امیری‌خوان حدود 80 تا 100 رباعی امیری را در خاطر داشت و از حفظ بود و با آنها برای اهل خانه فال می گرفت.

شیوه فال نیز به این گونه بود که در شب، هر کس نشانی را از جمله سنجاق سر، گل سینه و یا  انگشتری خود را درون کوزه می‌انداخت و دختر بچه‌ها که نماد پاکی و زیبایی بودند، دست را درون کوزه می‌برده و برای امیری خوان نشان را در می‌آوردند و امیری‌خوان نیز یک دو بیتی، برای صاحب آن نشانه، به عنوان فال، می‌خواند.

جالب است بدانیم که آیین مشابهی نیز در میان زرتشتیان وجود دارد که به آن «چک و دوله» می‌گویند و در جشن تیرگان اجرا می‌شود.

بدین ترتیب که دختربچه خردسالی انتخاب شده، کوزه‌ای خالی را بر می‌دارد و به سرچشمه یا قنات می رود. در راه نباید کلامی حرف بزند یا اشاره ای بکند. حتّی اگر عطسه کرد باید برگردد و مسیر را دوباره برود. سپس کوزه را از آب پر می کند و به خانه می آورد. روی دهانه این کوزه، دستمال سبز ابریشمی انداخته و گره می‌زند. آنگاه کوزه سفالین را به نزد تمام افرادی می‌برد که آرزویی در دل دارند. آن افراد باید چیزی مثل انگشتر، گوشواره، سنجاق، موگیر و سکه در آب کوزه بیندازند. آن دختر، کوزه را به زیر درختی همیشه سبز چون مورد و سرو می‌برد و در آن محل به حال خود وا می‌گذارد.

در روز جشن تیرگان، همگی در محلی گرد هم می‌آیند. دوشیزه یاد شده کوزه را از زیر درخت سبز به میان جمع بر ‌می‌گرداند و بانوان با صدای بلند و به نوبت دوبیتی‌هایی که به یاد دارند را می‌خوانند و دوشیزه خرد‌سال، در پایان هر دوبیتی، دست خود را به درون کوزه برده و یکی از اشیاء را بیرون می‌آورد و صاحب آن شیء طبق شعر و دوبیتی خوانده شده، فال خود را در می‌یابد.

منابع: پایگاه‌های اطلاع‌رسانی ایسنا و ایران بانو

تهیه شده در گروه تولید محتوای درجی

گـَرُنِه بـُز، سَر چُشمه دَ اِوُ می‌خورَه

وقتی که بزی به بیماری گری مبتلا می‌شود معمولاً او را از گله جدا می‌کنند تا دیگر حیوانات را دچار بیماری نکند. اما گاهی این بز، چنان اعتماد به نفس و خودشیفتگی دارد که برای آب خوردن، به جای آنکه به انتهای جوب برود و به دور از دیگران باشد، سَرِ چشمه را انتخاب می‌کند. وقتی هم که از سرچشمه آب می‌خورَد، کل آب را آلوده و دیگران را بیمار خواهد کرد.

بنابراین این ضرب المثل برای افرادی به کار می‌رود که در عین نالایق بودن و مشکل داشتن، باز هم اعتماد به نفس بسیار زیادی دارند.

من اهلِ آبادی پاکی هستم که کوچه‌هایش را اگر چه برف مسدود می‌کند،

اما در آن از تعطیلی دل‌ها و آلودگی هوا خبری نیست!

خداجان، خودُت قشنگه طالقانمانی هوا ر بُودار

عکس از: مهدی ویسانیان

حالا که به دلیل آلودگی هوا، مدارس البرز و تهران، به استثنای طالقان، تعطیل شده چند طنز در این خصوص تقدیمتون میشه تا ان شاءالله دلشاد باشید.

• سخت تر از کار کردن تو معدن، دانش آموزِ طالقان بودنه!
• «چگونه هوا را آلوده کنیم؟»    بیشترین مورد سرچ شده توسط دانش آموزان طالقان!
• میگما از بس مدارس البرز به استثنای طالقان تعطیل میشه، فکر کنم تا دانش آموزان البرز به دبیرستان برسند، دانش آموزان طالقان، دکتراشونم گرفتند!

چراغِ شعری میان، نفت دِمینُم

در و دیوارِ دلتنگی ر پیته میکَشُم

و پنجره‌ای دیم، می‌نیشُم و تو رِ چُشم به راه می‌مانُم

که حافظ، چله شو، مُنه بگوتیه:

مژده   ای دل که  مسیحا  نفسی  می‌آید.!

متن از: سیده مریم قادری اورازانیِ طالقانی (سیمرغ)

عکس از: مجید دربندسری

سلام عزیزِ همراهان و خُجیرِ هم‌دلانِ درجی

خبر خوش آن که: صبحی دیگر از صندوقچه خداوندی به ما هدیه شد

آرزو داریم برآمدنِ آفتابِ امروز، گرمی بخشِ جان و زندگیتان باشد.

الهی شکر

یک سبد سلام، به شیرینی گلابی‌های وحشی، تقدیم به تو که اهلِ طالقانِ بهشتی

چند واژه طالقانی: سبد = چَلک chalk  - گلابی وحشی = خُوج khoj

لبخند تو زیباست گلِ سرخِ انارم،

ماهِ من! سَر شدی از شمس و قمر با لبخند

کاش هر شب بشود با تو سحر

جانِ من، باز بخند

عکس از: سعید ملک کیانی

مال‌دار اونی هسته که همیشَک خوش حاله

قشنگ‌ترین حالانَ، فقط خودُت می‌تانی خودتیب بُسازی

باغان طالقان در پاییزان – عکس از: جعفر آقا (روستای دیزان طالقان)

تَشی سیب زینی!

اُسـکُـول

این واژه هم اکنون در فارسی، با تلفظ اُسکُل به معنای احمق که نام پرنده‌ای هم می‌باشد، به کار می‌رود، اما وقتی یک طالقانی این واژه را استفاده می‌کند، معنایِ دیگری دارد.

در طالقان (و گویشهای البرزی) غار یا شکاف درون یک کوه را اُسکول Oskool می‌گویند. حتی روستایی در منطقه ولیانِ کرج با نام اُسکول دَره وجود دارد.

روستای اُسکول‌دره در کرج

منبع عکس: https://placesmap.net

اُسکول می‌تواند یک غار طبیعی یا به صورت پناهگاهی صخره‌ای در دل کوه که دست‌ساز انسانهاست، باشد. از جمله اُسکولهای طالقان می‌توان به اُسکول روستای سوهان و اُسکول روستای وشته اشاره نمود.

اُوسکول‌های مسدود شده روستای سوهان طالقان

منبع عکس: http://www.zeinali.ir/souhan.htm

شمای بِ عرض کُنُم که با کمال شرمندگی، منی دندانان مصنوعیه. امان از صاب مرده سیگار، که اَندی بَکشیَم دیگه مسواک دی کاری از پیش نمی بورد. بله وقتی که منگلانی راه می شیَم دبیرستان، خودمانی بِ درس بُخوانیم، صغیران گورانی یالان و همکلاسیان خودشانی آقایی سیگارانه از اون سیفید پاکتان، سیگار هما، پنجاه تایی و سیگار هما بیضی چهل تایی میان دِ می دُزدیَن و میوردُن مُفته سیگاره راه پِیان می کشی یِیم. ای نوجوانان و جوانان سیگار پیگار و قلیان پِلیانی پی نشین که در این دور زمانه، زُوانم لال ممکنه پیشرفت کنین، کم کم سمت امور هُنری بشین! و با سیم و سیخ دی آشنا گردین و سنتور زن و ویالون کش دی گردین دور باشه.

سرتان درد نیورم و خودمی چَکَن که نه، اَنگوشته خسته نکنم که مجبور گردیم خودمی نازنینه دندانانه در بیورم. دکترا بَگُتُن از داخل چِلک (به قول خارجیان پیوره) کُردیه. چون دروغ نگم سه تا دکتری وَر بشیَم، همه  تشخیص بُدان این دندانانی بِ خرج نکن که بی فایدیه و دو سال بعد باید همه ره بکشی. بله بیست و دو یا بیست و سه تا نازنین دندانانمه که ظاهرشان خوب به و داخلشان خراب، هادام دکتری کَلفتنگی بیخ.
مُنه آمپول بی حسی بِزیَن که نزدیک یک ماه، مونی چَکَن مَکَن در اختیارم نَبه و اصلاً نمی فهمسم غذا چی میخورم، چون نه دندان داشتم، نه می تانسم چیزی ره بُجواُوم.
خلاصه بعد از اینکه آخرین دندانه بکشیم، دکتر میگو بعد از سه ماه بیو قالب بیگیرم و به سلامتی زندگی نوینی رِ شروع کنی، انگار زُنی که طلاق  هامیگیره سه ماه عده شرعی داره.
بعد از سه ماه بشیم دکتر، حالا با چه تشریفاتی مای دهنی میان گچ کاری کورد و پدرمه پیش چشم بیورد تا دندانان منی سایزی قالب گرده اینجه نمیشا بَگُتُن.

به مبارکی یک شبه دُهانُم بیست و هشت تا دندان دُراُورد، اندی خوشحال گردیَم زُنُک بَگُتُم منی بِ آش دندان کشان بَپُچ.

به قلم: شمس الله گورانی

تازه صُبح بیامی و شقایقی چُشمان باز گردی

نرگِسَک دی زُلفِ‌شه شانه بِزی، چندی ناز گردی

چُنُسک از خنده‌ی اَفتو، هاگیته تازه جانی گرم

بَشِ تا آن گَلاهان، با پَنبه ابر، دمساز گردی

پَرپَروک آهسته بَش تا چُشمه‌ای وَر دیم بَشوره

اِسپی داری در نُماز با بلبلان همساز گردی

سلام، صبح و عاقبت به خیر عِزیزانِ درجی

وَگُردانی از یک شعر با شاعری ناشناس، مزیّن به عکسی از آقای کولی‌وند

نَنه نُمازِشه که تُمام کُورد، یه استکان چایی بِریت خوآرمی واستان!

بگوت: باخور گَلِت تازه گَرده عزیزِ دُتَر!

بگوتُم: چُِبَه فقط اویی واستان؟

بگوت: به جبران دُعاهانی که مریضانُش مُنو مینُن.

آخه میدانی که، نُصمه شِو، قُرص و دوا هامیدیه مِریضانِه، تا دردِشان آرام گیره.

اوشان دی دعاش مینُن: خدا ننه آقاتِه خِیر هادیِه با این دُتر گَت کَردُنشان!!!

آها عِزیز جان، مینی خوآر یه فرشته‌یِه که نامُش پرستاره!

میلاد خانم جانمان زینب ^{سلام الله علیها} و روز پرستار مُبارُک

متن از: سیده مریم قادری #اورازان

عکس از: سعید ملک کیانی

یکی از جلوه‌های قابل تأمل در فرهنگ‌های اصیل، «عروسک‌های دست‌ساز یا بومی محلی» آن فرهنگ و جغرافیای خاص می‌باشد. مدارک و مستندات تاریخی ثابت می‌کنند که عروسک‌ها در تمدنهای باستانی نظیر ایران، مصر و یونان، مورد استفاده قرار می‌گرفتند. همچنین باستان‌شناسان معتقدند که عروسکها، از قدیمی‌ترین اسباب‌بازی‌های شناخته شده تاریخ بشر می‌باشند.

تاکنون عروسک‌های باستانی زیادی از مقابر و گورهای قدیمی کشف گردیده که عمدتاً از جنس چوب، خاک رُس، عاج یا پارچه‌ بافته می‌باشند. برخی از این عروسک‌ها در کنار کودکان به خاک سپرده شده و لباس مرسوم در همان دوره زمانی، را بر تن داشته‌اند.

البته عروسک‌ها همیشه بازیچه‌ای برای بچه‌ها نیستند و گاهی اهمیتی خاص برای بزرگ‌ترها هم دارند. تا جایی که نیاکان ما بیش از دو هزار و پانصد گونه عروسک را ساخته و از آنها به‌عنوان نمادی آیینی استفاده کرده‌اند. بعضی از این عروسک‌ها، سازنده آرزوها و درخواست‌های بزرگترها هستند و اغلب از آنها در مراسم مذهبی، آیینی و حتی سحر و جادو استفاده می‌شده است.

در طالقان و فرهنگ بومی این منطقه نیز، عروسک‌های دست‌ساز، بازیگر توانایی در عرصه هنر و فرهنگ هستند. مادران طالقانی، اغلب با ابتدایی ترین وسایل دمِ دست خود، بازیچه‌هایی برای فرزندان خود می‌ساختند که از جمله آنها عروسک‌های بومی دختران طالقانی است.

علاوه بر عروسک‌های بازیچه کودکان، یکی از مهمترین عروسک‌های آیینی طالقان، «عروسک باران» یا همان «چَمچه گُلینک» است که برای درخواست باران از آن استفاده می‌شود. درخصوص این آیین بیشتر بخوانید کلیک

عروسک دیگری که بیشتر در مازندران ساخته و مورد استفاده دامداران منطقه از جمله روستاهای دامنه نشین البرز قرار می‌گیرد «عروسک تادونه» است. این عروسک زیبای چوبی، از گونه بسیار کمیابی از درختهای جنگلی، به نام «تادونه دار» ساخته می‌شود که میوه آن را «تادونه» می‌نامند و نام فارسی آن «داغ داغان» است.

بنا به گفته اهالی، این درخت، جزء درختان مقدس به شمار می‌آید و اعتقاد بر این است که چون گونه درخت، بسیار کمیاب و چوب آن محکم و سفت است، اگر سالهای سال بماند، هیچ گزندی نمی‌بیند و به دلیل دوام بالایی که از آن برخوردار است، عروسک ساخته شده از آن را نماد خوش‌یُمنی، پایداری و ایمنی از گزند چشم زخم و چشم نظر می‌دانند.

این عروسک که اسکلتی چوبی دارد، با نقش‌های زیبا و ساده، که جلوه‌ای خاص به آن بخشیده، تزئین می‌شود. عروسکی که نمایانگر روح بزرگ و هنرپرور جنگل‌نشیان سخت‌کوش و دامداران پر استقامت البرزی است.

امروزه در هجوم اسباب‌بازی‌های بی‌کیفیت و تُهی از اصالتی که از کشورهای دیگر به ایران وارد می‌شود و همراه خود، موجی از بدآموزی‌های فرهنگی ملل بیگانه را به دنیای پاک و نقش پذیر کودکان می‌آورد، توجه ویژه به عروسک‌های بومی و محلی، رسالتی است مهم که بر دوش یکایک فرهنگ دوستان و خانواده‌های ایرانی گذاشته شده است.

باشد که پاس‌دار فرهنگ ناب و میراث ارزشمند نیاکان خود باشیم.

منابع: باشگاه خبرنگاران جوان و رومه گسترش تجارت

تهیه شده در گروه تولید محتوای درجی

در ادامه صوتی با صدای خانم میرزکیئی درباره عروسک‌های قدیمی را می‌شنویم

کلیک کنید

روزگار، همیشُک یگ قراری سَر نمی‌مانه.

روز و شِو داره

روشُنی داره، تاریکی داره

کم داره، زیاد داره

ایسه زُمُستان دِ چیزی باقی نُمانده. تُمام میبو. بُهار میا

وَگُردانی از کتاب «جای خالی سلوچ» نوشته: محمود دولت آبادی

بنوشتُن و بُخواندُن، طالقانیانی خونی میان دَره. کُتاب بُخوانین عِزیزان

سلام
قشنگه صبحتان بخیر، دی پایِستین، دیمتانه بشورین و ننه رِ کمک کنین که ایمروز ناهاری واستان، چِندرپلو داریم (chender pelo)

طرز تهیه چندرپلو (چغندرپلو)

برای سهولت و استفاده همه ی هم میهنانِ عزیزمان، پستهای آشپزی، به زبان و لهجه ی فارسی، تقدیم می گردد.

مواد لازم:
برنج چهار پیمانه
اسفناج یک کیلو
چغندر خام سه یا چهار عدد متوسط
پیاز یک عدد
زرد چوبه و نمک به میزان لازم

دستور پخت:
ابتدا یک عدد پیاز رو نگینی خرد و سرخ می کنیم و آخر کار به اون زرد چوبه می زنیم.

بعد یک کیلو اسفناج پاک کرده و تمیز شسته شده رو خرد می کنیم و با پیاز، کمی تفت می دهیم تا آب اون کشیده بشه.
اگه این کارو نکنیم موقعی که برنج رو اضافه می کنیم، باعث شفته شدن پلو میشه.

بعد که اسفناج ها کمی تفت خورد، برنج و آب رو اضافه می کنیم.
آب برای کته معمولا یک بند انگشت بیشتر از برنجه ولی برای این غذا، آب رو کمتر از حد معمول کته ها بریزید.

بعد که آب پلو قشنگ کشیده شد، چغندر خام رو نازک برش میزنیم و لای پلو میزاریم تا این حالت رنگی رنگی پلو ایجاد بشه.
دقت کنید آب برنج کاملاً کشیده شده باشه وگرنه برنجتون قرمز میشه و شکل خوبی نخواهد داشت.

دست آخر غذا رو دم میگذارید و بعد یک ساعت، آماده است.

میتونید پلوتون رو با مرغ یا گوشت سرو کنید اما اصلش اینجوریه که فقط روش کمی روغن محلی می ریزند و با ماست یا ترشی می خورند.

نوش جونتون.

آشپز امروز ما سرکار خانم رویا ملک محمدی بودند.

با مطبخ طالقانی همراه باشید

#طنز

یادُش بخیر

آخُرین روزهای تابُستان دهه‌ی شصت معروف بَ

تازه، مالان صَحرا دِ بیامی بیَن که با ضَربِ زور طِوله‌ای میان جا بُدام و اوشانیب چی داکُردُم و دِبیَم دَس و رو بَشورُم که آبّا بگوت:

خا مَهَندِس. ایسه بگو بِی‌نُم فرقِ «کولی» و «کَل» و «چَپُش» چی هسته؟

گردَنِ تاب بُدام و کَله رِ جَر بیوردُم و جواب بگوتُم: کَل، کو بُزِ نَریه که بوورمِه نَکُرده باشُن، کوولی دی هامون کیچیکه بُزغالِیه که هنوز شیرخواره، امّا بُزغاله‌یِ دو ساله رِ چَپُش می‌گوئَن!

آبّا در حالیکه عمیق و متفکر، چُپُقشی دودِ می‌بَلعی، شِنکَش و نُشان بُدا و بگوت: فردا صُبح، بعدِ دَر کُردُنِ مالان، طِوله ر قشنگ تمیز می‌نی‌ها!

خوشحال از اینکه صحیح جواب بُدا بی‌یَم، چَشمی بُگوتُم و به این ترتیب، بعدِ سه ماه تُمام فَعلِگی و سَگ دو بِزیَن در مَعیَت حضرت آبّام! به افتخار دریافت گواهینامه گوگَلوانی درجه سه! نائِل گِردیَم!

به قلم: سیده مریم قادری #اورازان

کلمات و اصطلاحات این متن:

مالان: حیوانات اهلی روستایی مثل گاو و گوسفند و بز

طِوله (tevleh): طَویله

آبّا: پدربزرگ، معادل‌های دیگری که برای آبّا در طالقانی به کار می‌رود: پیلاآقا و گَت‌آقا

بوورمِه (boormeh): اَخته کردن

سلام دوستان، امروز می‌خواهیم راجع به یک کاری صحبت کنیم که خیلی از روستائیان انجام هامیدیَن و مختص قشر خاصی هم نی، مثلاً نمیشاست بگوتُن که فقط دامداران اینکارِ مینُن یا کشاورزان، بلکه این عمل به فراخور نیاز در بین خیلی از روستائیان و حتی برخی مشاغل شهری مرتبط با حیوانات انجام می‌گرده.

این عمل که اصلاح محلی اون «بورمه» کردنه بر روی حیوانات خانگی از قبیل اسب، خر، بزغاله چَپُش و سگ انجام میبو. بورمه کردن معادل اَخته و خَتنه کردن در فارسی هسته.

خیلیان این بورمه کردن رِ مذمت مینُن و خیلیان دی تشویق، هر شخص دی در مذمت یا تشویق دلایل خاص خودشانِ دارُن. اما به هر ترتیب این عمل، مرسومه و حتی در کلینیک‌های دامپزشکی این روزان، بسیاری از حیوانات خانگی ر عقیم و بورمه مینُن. در هر صورت ما در اینجا سعی نداریم تا از این عمل دفاع یا اونِ محکوم کنیم، بلکه هدف فقط دادن اطلاعات و توضیح درباره این اصطلاح هسته.

حالا بِی‌نیم که دلیل افراد برای بورمه کردن حیوانات چیه. یک باوری در بین مردم مرسومه که نیروی جنسی و جفت‌گیری، حیوانِ ضعیف مینه و چنانچه غریزه جنسی در حیوانی که هنوز جوانه از بین بشو، او قوی و توانمند می‌گرده و تمام قوه بدنیش مختص کار کردن میبو. ما نمی‌دانیم آیا از لحاظ پزشکی این باور تأییده یا رَد میبو. اما در مورد آدمی‌زاد، وقتی اَخته می‌گرده، چون نفسیات جنسی وجود نداره و به اصطلاح به فکر زن و فرزند نیَن، معمولاً وسوسه‌های مادی در ایشان اثرگذار نی و بهتر رویِ کارها و اهداف خودشان متمرکز میبُن. مثل فدائیان کیش باطنی پیرو حسن صباح، که تاریخ بنوشتیه به راحتی گول نمی‌خوردُن و چون به فکر زن و بچه نبیَن، دربست در خدمت کیش و اهداف خودشان، جانفشانی می‌کُردُن. البت تاریخ مملو از جانفشانی‌های افرادیه که با وجود اخته نبودن، باز هم بر سر آرمان‌های خود مردانه ایستادگی و ایثار کُردُن اما خب طرفداران اخته کُردُن با ذکر وقایع تاریخی زیادی که وسوسه‌های جنسی، بزرگانی را از دسترسی به اهداف خودشان، عاجز کُرده، در مقام دفاع از نظریه خود برمیان. به هرحال موضع ما همچنان اطلاع‌رسانی است و وارد بحث رد یا دفاع از این عمل نمی‌گردیم.

از طرفِ دیگه، حیوانِ سالم، در فصل‌های جفت گیری، سر به هوا میبو و بدِ بو مینه. مثلاً خران بهار فرار می‌کُردن، گوساله جانی‌گو نیمی‌گردی و بُز دی وُشِ بو میدا. اینها دلایل دیگه‌ای برای روستائیان بَ که حیواناتشانِ بورمه کُنُن.

بورمه کردن در واقع کشیدن و قطع بیضه جنس نر هسته که حیوان قدرت توانایی کارش بالا بشوأ و به قولی از سرکشی و نافرمانیش کم گرده. البته هامون طور که بگوتیم این عمل در مورد انسانها دی انجام می‌گردی. مثلاً در زمانهای دور، ایرانیان و رومیان این بلا ر سر برده‌هاشان میوردُن که هم نگهبانان و نیروی کار قوی داشته باشُن و هم نگهبانان حرمسراهاشان نظر سوئی به ن دربار نوداشته باشُن و به اصطلاح «خواجگان حرمسرا» میگوتنشان.

بورمه کوردن فقط مختص جنس نَر نی و در بعضی اوقات، حیوانات ماده دی خَتنه می‌گردُن که بیشتر به هامون دلیل افزایش قدرت و جلوگیری از بوی بد و سرکشی آنان هسته. تجربه نشان بُدایه اخته کردن گاو نر سبب میبو رشد استخوانها زیاد و بدنِ گُِو حجیم گرده که به همین دلیل، وَرزوهایی که برای کار کشاورزی انتخاب می‌بُن، برای افزایش جثه و قدرت بدن و همچنین رام شدن اخته می‌گردُن. در مورد سگ دی میگن بعدِ بورمه عاقل میبو، آدم گیریشِ از دست هامیدی و فقط جک و جانور وحشی مثل روباه و گرگه مِیره.

روشهای بورمه کُردُن در حیوانات مختلف هسته. در روش سنتی، عمل غیر جراحی هسته که از پنس بوردیزو یا هامون گاز استفاده مینُن که به تناسب جثه حیوان گت و کیچیک میبو. یعنی برای حیوانات ریز جثه از پنس کوچکتر استفاده مینُن. نکته اینجاییه که سن حیوان در زمان اختگی پایین هسته (معمولاً 2 تا 4 هفتگی) و باید فرد واردی اقدام به این عمل نمایه که حیوانِ زجر هانُدا و خطر جانی دی نُداشته باشه.

پنس بوردیزو را در عکس زیر، سمت راست، مشاهده می‌کنید.

به هر حال، دلایل روستائیان برای این عمل هر چی هسته، در دین مبین اسلام، عملی ناپسند شمرده میبو و از جمله حقوق حیوانات بر گردن صاحبانشان، حق جفت‌گیری و تولید مثل هسته.

حلا کو زندگی روستایی به شکل قدیمی در حال انقراضه و رسمِ بورمه کوردُن دی در جامعه روستایی تقریباً بَکَت گردیه، اما این عمل همچنان در زندگی شهرنشینی نوین درخصوص حیوانات خانگی در حال انجامه و متأسفانه رو به رشده.

ما به شخصه خوشمان نمیا سر هیچ انسان و حیوانی این بلا بیا و مدافع حق زندگی طبیعی برای هر جانداری هستیم.

با تشکر از آقایان ابوالفضل یزدانی (خُسبانی یال)، محمدحسین رضایی (سنگبُنی یال) و سرکار خانم سیده فاطمه میرتقی (اورازانی یال)

تهیه شده در گروه تولید محتوای درجی

نکته: بوورمِه با بُرمه به معنای گریه کردن، متفاوت است و با واوِ غلیظتری تلفظ می‌شود.

این مطلب به گویش طالقانی نوشته شده، برای خواندن متن فارسی، به ادامه مطلب بروید.

امروزه این لانه زنبوری خانه‌هانی میان، یه ساده مرغانه هم که دُرُست مینی، بوش همه ساختمانِ وِ میگیره اما از آنجا که کَس، آن یکین کَس دِ خبر نوداره و رفت و آمد دِنی، بعضی خجیره رسمان قدیمی مثل هَمساکاسه، مُد دِ بَکتیه!

برعکس قدیمان، خانه‌ها اندی کیپ تا کیپ بُسات نَبو یا این آپارتمانانی جور، همدیگه‌ای کَله و کینی سر، در عوض گَته حیاط داشتُن و باغچه و حوض، دل‌ها دی به هم نزدیک بَ و هَمسادان، از حال همدیگه خبرگیری می‌کوردون.

آن زمان، نگرانیشان این بَ که غذایی بپُچُن و بوش محلی میان، به یه پیرمرد تنها یا آبستنه زُن، یا صغیر وَچه یا حتی یه گته آدُم که دستش به دُهانُش میرسه اما به هر دلیل ممکنه آن زمان گُسنه باشه، دلُش بخوا و امکان آشپزی اوییب فراهم نباشه، برسه و اوشان مدیون خدا و خلق خدا گردُون. اینی واستان، غذاشان که آماده می‌گردی، قبل اینکه خودشانیب بَکشُن، یه کاسه ومیگیتُن و میبردُن همسادانی دِری دَم، میگوتُن: این دی شمای هَمساکاسه.

همساده دی کاسه ر خالی ونمیگرداند و اونه ر از خودشی غذا، نان، یا نوخودچی کیشمیش، نبات و  امثالهم پُر می‌کُرد تا به اصطلاح، کاسه، خالی نباشه.

حلا بُماند که چه آشُنایی‌ها و خاطُرخواهی‌ها سر همین هَمساکاسه، بین جوانان محل به وجود میامه که اکثراً با عاقبتی خوش به همدیگه می‌رسی‌یَن.

ایسه امروزان که دترکان عیب و عارشانه، همساده‌ای بَ غذا بَبُرُن و پسرکان دی حال نُدارُن جاشان دِ پایستُن تا دِری دَم بَشُن، کاسه هاگیرُن، اما لااقل ما این خجیرِ رسمِ «همساکاسه» ر یادا ناکُنیم.

هر از چند وقت یکبار، یه غذایی بپُچیم و به نیت نذری یا خیرات، بین همسادان پخش کنیم، بَلکَم محبت و صمیمیت بینمان ویشتر گرده.

جانتان ساق و دلتان شاد

به قلم: سیده مریم قادری طالقانی اورازانی

این مطلب به گویش طالقانی نوشته شده، برای خواندن متن فارسی، به ادامه مطلب بروید.

الآنان دیه وقتُشه قُرمُزه ماهیانِ سفره‌ی عید دنیا بیان

قشنگِ بنفشَکَان و سُنبلان دُهان دَرّه کَشان، خاکی میان دِ سر دُراُرُن

لُوختِه داران جوغَک بَزَنُن و سبز گَردُون

و ما حالیمان گَرده که ای جآن، دُواره عید و بُهار دَره میا

بَعد تُندتُند بِشیم کارانِمانی پِی و همه‌ی اُسفنده بِدوبدو کُنیم تا دمِ سال تحویل

اَندی به جانِ این اُسفند و شُلُغیانُش غُر نزن عِزیز جان

اینان همه عیدی بو و عشقی صُدایه

بُهار دَره میا جآن،

بیا هِمین امروز دی که خودُش یه گَته عِیده، بُهاری گردیم

برخیز  که می‌رود  زمستان                                      بگشای در سرای بستان

نارنج و بنفشه بر طبق نه                                                منقل بگذار در شبستان

برخیز که باد صبح نوروز                                                 در باغچه می‌کند گل افشان

سلام، شمایی خُجیرِ روز بخیر

نیمیدانوم کُجِه دَرین و چی می‌نین ولی امیدوارُم کیفتان کوک بو و حالتان خُجیر

این بیصحبِ کرونا اَواره گرده ان شاءلله
          آخر مریضی گرده

مرحوم بوروسلی حق داشت این صغیره چینیانه صبح تا نمازیسَر دودست میکوتَند. یکی دنبه اینانه بوگو ، یِتیم، آخه خفاشم گردی غذا؟ کوفته بوخورین. پدرسوخته هیچی نوداران شمایی دست دَ صغیر و کبیره گرفتار گردوستی اَن.

کم بدبختی داشتیم اینم گردوستی سرِخر، نه میتانیم میدان بیشیم ، نه وچه‌نی دست دَ میتانیم خانه بومانیم، خلاصه شب عیدی بد جور گرفتار گردوستی‌ییم

فقط تو رو خدا خودتانی هوا رَ بودارین، بالانتانه حسابی بوشورین، میدانان نیشین ، خانه ای میان بمانین.

تو رو به روح امواتتان اندی سیر نوخورین

برران و خوهران، خداجان دِ میخوام تا جانِتانه سالم بُداره و شمایی روحَ پر از نور و شادی کنه.

ببخشین که کال گپ بزیم، فقط میخواستوم دیمتان خندان گرده

روزتان پر از مهربانی و در پناه خدا

متن ارسالی از آقای وحید شعبانی سوهانی طالقانی (به گویش پایین طالقان)

قشنگ‌ترین جملاتی که می‌تونی وقتِ رسیدن به خونه، تویِ یک روز سردِ زمستونی بشنوی:

بیو جـآن. دَستِتِه مُنه هادین. بِنیش تِشی وَر

تیب یه چایی بیُورُوم تا گَرم دکوئی ای جانتی قُربان

رسیدن به خیر . خدا قوت

عکس از: مهدی ویسانیان

#کمپین_عید_نمیشیم_طالقان

طالُقانی یالان
طالُقان بیشَن دیر نیمیبو
ما و شمایی سُلامتی واجُبتَره
برای آرامش دیارمان و مصون بماندن افراد ساکن، طالُقان نمی شیم

#امن_تر_از_خانه_دنی

طالقان جان، دوری تو تاب میارم ولی تو رو به ویروس آلوده نمی کنم

ننه جانُم سلام، حالُت چِطورهَ؟                  بگو بِینُم که احوالُت چِطورهَ؟

چی مینی، در چه کاری، رو به راهی؟          خُجیری، ساق و کُرچی، پادُشاهی؟

بیامم باز تی اِی اَحوال پرسی                    دِنِ بِی تا مینی حالَ بُپُرسی

ننه جان چایی داری کرسی پایَه؟                مینی دُل داغَ چاییتَ می خوایه

بِنیش اینجه مینی وَر اِی ننه جان               تی ای دیم و تی اِی دستانی قُربان

ننه ایمسال مان دی سَختَ سال بَ            تُمـامَ باغـُکانی میــوه،کـال بَ

دُلامَه سیــل بُهاران تا پِسیــنَه                 هوا آلودِه گِــردی، چُشــم نِمِیــنَه

همه تُک بند دَبُندان دیمُشانَ                    دیگه خنده دیمان دَ نیمیشانَ

ننه جانُم گُرانـــی داد کُردی                    تمامَ قیمتان دی بـــاد کُردی

ننه جانُم همه رَ غم بیگیتی                     دَمِ عیدی، بُلا این جان دِپیتی

ننه جان،گربه مان دی، شیر بُشاندی           گِوُمان دی بُزاستی، چـــی، بُخواندی

«هوا بس ناجوانمردانه سردَه»                   دعا کن کار و بارُم خوب گردَه

ننه جان تا بُهار چیزی نُماندی                   مینی این آخُرین شعرَ نُخواندی

ننه جان، اون بهشتی دُل صفا کن              نُماشانان،مینی بَ دی دُعا کن

                 شعر از: استاد فرشید فلاحی اسفند ماه 1398

ننه جان میگو:

این بُلا سَر شو (کرونا)، قشنگه بُهار میا. طاقت بیور عِزیز جانُم

اگر چه شاعر میگو:

اُتاقانی کَفان، ماشینی فَرشَه                  نَمَدمالی دیگه، یادان دِ دَرشَه

اما هنو در طالُقان‌جانُمان، چنین فرشهای خوشگلی بُبافت میبو. تازه رنگ سال دی هَسته.

این دی یه قدیمی قالیچه که بانوی هنرمند طالقانی، مادر آقای مهدی رضاخانی با سرپنجه عشق و هنر بُبافتیه و از خود به یادگار بِنگیه.

فرش دستبافت طالقان خدایی قشنگه

کودکی‌هایم، اتاقی ساده بود               قصه‌ای دور اجاقی ساده بود

شب که می‌شد نقشها جان می‌گرفت     روی سقف ما که طاقی ساده بود

می‌شدم پروانه، خوابم می‌پرید            خواب‌هایم اتفاقی ساده بود

زندگی دستی پر از پوچی نبود            بازی ما جفت و طاقی ساده بود

قهر می‌کردم به شوق آشتی               عشق‌هایم اشتیاقی ساده بود

ساده بودن عادتی مشکل نبود            سختی نان بود و باقی ساده بود

                         شعر از: قیصر جانِ امین پور

عکس از: مالک کایا

اگه همه چی آسان باشه که دیه جَر بِشی‌یَن و رُشد کُردُن، بی مَعنایه

مایی گَت گردیَن، وَختی اتفاق دِمی‌کوئه که سختی‌هان و به قولِ امروزیان: چالُش‌ها رِ رَد مینیم.

آها عِـزیـز جان

شاید این سختیِ پیشِ راهُت، یه پله‌کانه تا تو رِ جَـرتَر بَبوره!

پَ توکل کن به خدا و ادامه هادین!

سختی زُمُستان در قدم بُهار تُمام میبو

کتاب «به قامت سرو» زندگینامه یکی از شیروَچان طالقانی، سرتیپ دوم پاسدار سید حمزه میرتقی اورازانی است که به قلم خواهر زاده ایشان، سرکار خانم سیده آمنه میرمطهری اورازانی نوشته شده است. سردار میرتقی یکی از شهدایِ زنده جنگ تحمیلی و نیز نبرد با داعش می‌باشد. خدا او ر بُداره.

مطلب قبلی درمورد سردار میرتقی ^{کلیک کنید}

مایی سَموَر جوشه، پس چُبَه می‌گوتی، اونی بیخ خاموشه؟

یه تُک، لَبخند بَزَن، دلُمی قوری رَ، زودتَرَک بند بَزَن

آن میانُش مُشتی، مِهرُوانی دَم کن

بعد بی‌یَل کَم کَمُک

چایی‌مان دَم بَکَشه، تَشِش رِ دی کم کُن

اصل شعر از: عرفان نظرآهاری

برگردان به طالقانی: سیده مریم قادری

عکس از: حسین احمدوند

عیدتان مُبارُک عزیزانِ جان

دوباره پنجشنبه گَردیُ و دُلمان اونانی بَ که مایی وَر دینیاَن تنگ گردوستی

همه ی پنجشنبه هانی اَسا

یادی مینیم از اونان که دلتنگشان میگردیم

یادی مینیم از اونان که هنوز دوستشان داریم

دلمان گرم هسته به خجیر خاطراتی که اونانی همرا داریم

یادی مینیم از آقاجانمان که مایی وَر دینیه

و مهربان نَنَکمان که بَشیهَ خداجانی وَر

خداجان همِشانه ببخشهُ بیامرزه

شادی روحشان فاتحـه و صلواتـے قرائت بفرمایید

  متن ارسالی از: آقای وحید شعبانی‌سوهانی

ادمین درجی: ایمسال این پِنج‌شَمبه آخُرِ سال، با خانه نشینی و غمِ بیماری کرونا، ویشتَرَک دل گیره.

ایلاهی خدا همه رفتگانِ بیامُرزه وُ زنده‌هانِ دی سلامت بُداره.

از راه دور یادشان مینیم و فاتحه و صلواتی مهمانشان

بسم الله الرحمن الرحیم